ලොව අනෙකුත් රටවල් හා සසඳා බලන විට විශාල ජෛව විවිධත්වයක් ඇති දූපතක් ලෙස ශ්‍රී ලංකාව සැලකේ. මේ නිසා දේශීය පමණක් නොව විදේශීය සංචාරකයන් දැඩිසේ ඇලුම් කරන තෝතැන්නකි. අද වන විට කඳු තරණයට හා කඳවුරු බැඳීමට විශාල නැඹුරුතාවයක් ඇති වී අත්තේද ශ්‍රී ලංකාවේ මනස්කාන්ත කඳු පන්තීන් නිසාය. මේ ලෙස කඳු තරණයට පමණක් නොව කඳවුරු ගැසීමට වඩාත් සුදුසු ස්ථානය බොහොමයක් ඇති නිසා ඌව පළාතේ මධ්‍යම කඳු පන්තියට විශාල තැනක් හිමිවේ. උඩ දියළුම , මඩොල්සිම , නමුණුකුල කඳු පන්තිය, නාරංගල, ඇල්ල ඒ අතරින් ප්‍රසිද්ධ ස්ථාන කිහිපයකි. නමුත් සංචාරයේදී බොහෝ දෙනෙක් තම සතුට ගැන සිතනවා විනා පරිසරයේ ආරක්ෂාව පිලිබඳව ඉතා අඩ සැලකිල්ලක් දක්වති. මෙහි අවසානය පරිසරය දූෂණයට ලක් වීමයි.

ජෛව විවිධත්වය :

උඩ දියළුම පරිසර පද්ධතිය සැලකීමේදී අතරමැදි දේශගුණික කලපයට හා තෙත් කලාපීය දේශගුණයට අයත් වේ. භූ ලක්ෂණ සැලකීමේදී ඌව පළාතේ දකුණු කඳුකරයට අයත් වේ. මූලික වශයෙන් පාංශු පැතිකඩ ලෙස රතු පැහැයට හුරු දුඹුරු පස සහ නොමේරූ දුඹුරු ලෝම සහිත කඳුකර හා බෑවුම් සහිත භූමියක් ලෙස නිරීක්ෂණය කල හැක. පෙර සඳහන් කල පරිදි හෙක්ටයාර 88408 ක් පෝෂණය කරමින් 10% කට ආසන්න ජල ප්‍රමාණයක් පළාතේ පරිභෝජනය උදෙසා ලබා දෙමින් කිරිඳි ඔය ට ගලා යයි. පොදු ලක්ෂණයක් ලෙස නැගෙනහිර පහත් බිම් වල මල් වර්ගද මෙහිදී හඳුනා ගත හැක. එලෙසම ප්‍රදේශය පුරාවටම තෙත් හා සදාහරිත වනාන්තර වල ඇති ගස් වලින් පිරී ඇත. වැදගත්ම කරුණ නම් ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් මෙය වන ජීවී සංරක්ෂණ ප්‍රදේශයක් ලෙස නම් කර තිබීමයි.

මිරිදිය මත්ස්‍ය විශේෂ

•Anguilla bicolor (කළු අඳා/මඩ ආඳා)

• Anguiila bengalensis (පොල්මල් ආඳා/වයිරන් ආඳා)

• Channa kelrtii (පරඩැල් කනයා/කනයා)

• Channa striata (ලූලා)

•Etroplus suratensis (කොරලියා/මල් කොරලියා)

•Pseudetroplus maculatus (කහ කොරලියා)

• Clarias brachysoma (මගුරා)

• Lepidocephalichthys thermalis (අහිරාවා/ වයිරන් අහිරාවා)

• Dawkinsia singhala (දම් කොළ පෙතියා) (Endemic)

• Devario malabaricus (දම් කොළ සාලයා) (Indigenous)

• Garra ceylonensis (ගල් පාඩියා) (Endemic)

• Puntius “bimaculatus”(ඉපිලි කඩයා) (Indigenous)